Lateralizacja to nic innego jak „stronność”. Więcej na ten temat pisałam w tym wpisie. Sprawdźcie proszę.
Dziś tylko/aż o tym jak domowymi sposobami zbadać lateralizację u dziecka oraz o tym, jakie są jej skutki.
OKO
Weź kartkę rozmiaru A4. W samym środku zrób małą dziurkę. Daj dziecku kartkę do trzymania obiema rękami, wyznacz jakiś punkt na ścianie (dziura, gwóźdź, obraz, cokolwiek) i poproś malucha, by spojrzał przez tę kartkę na ścianę. Patrz uważnie, którym okiem patrzy.
Jeśli lewym, to prawdopodobnie dziecko cechuje trudność z koncentracją na materiale, analizowanie od prawej do lewej lub od środka, na okrętkę (ogólnie dla lewego oka – kierunek nie ma znaczenia), niechęć do rysowania, malowania (związana ściśle właśnie z kierunkowością).
Jak sobie z tym poradzić?
Daj mu wiele ćwiczeń na analizę i syntezę wzrokową.
UCHO
Połóż na stole pudełko. Zamknięte. Powiedz, że w pudełku mieszka krasnoludek/hipopotam/wieloryb/ktokolwiek. Poproś dziecko, by trzymając ręce za sobą pochyliło się do pudełka i posłuchało, co ten ktoś mówi. Ważne jest to, że musisz skierować uwagę dziecka na słuchanie mówienia krokodyla czy innego mieszkańca pudełka, a nie na „co się tam dzieje”, „co on robi” itp. Uważnie patrz, którym uchem dziecko się pochyli.
Jeśli dziecko słucha lewym uchem to może mieć problemy z słuchem fonemowym, czyli z nieodróżnianiem od siebie podobnych dźwięków mowy (pyłki i piłki to dla dziecka to samo). Często wady wymowy wynikają ze słuchu fonemowego. Bardzo wiele dzieci ma problemy z rozumieniem długich usłyszanych wiadomości („Co jest czerwone, ma kropki i rośnie w lesie?” „Biedronka!” „Biedronka?”, „No tak, jest czerwona i ma kropki”). Niektórzy naukowcy twierdzą, że lewouszność ma wpływ na dysleksję oraz niepłynność mowy.
Jak sobie z tym poradzić?
Ćwicz z dzieckiem analizę i syntezę słuchową. Polecam do tego treningi słuchowe, które przygotowałam dla Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli SWP. Dostosuj je tylko do swojego dziecka: jego wieku, możliwości i osobowości 😉
RĘKA
Nie, nie sprawdzaj którą ręką dziecko maluje czy je zupę. Te czynności, wbrew pozorom, mogą być wyuczone. Najrozsądniej jest rękę badać na trzech próbach. Moje propozycje:
a) postaw przed dzieckiem pustą butelkę (tylko przed dzieckiem, oznacza w środkowej linii ciała, a nie gdzieś z prawej czy lewej strony), dodaj kilka „groszków” (np. draży, fasoli, koralików). Poproś malucha by przesypało groszki do butelki. Którą ręką to robi?
b) daj dziecku plastikowy nożyk i kawałek plasteliny. Poproś, by pokroiło plastelinę na mniejsze kawałki. Którą ręką to robi?
c) Narysuj na kartce koło wielkości mniej więcej opuszka palca dziecka i zamaluj je. Połóż kartkę przed dzieckiem. Powiedz, że jest to magiczny guzik, który otwiera wszystkie drzwi. Poproś, by nacisnęło guzik. Którą ręką to robi?
Jeśli przynajmniej dwie próby zostały wykonane ręką lewą, dziecko prawdopodobnie jest leworęczne. A lewa ręka to często mała precyzja ruchów, nieporadność u dziecka (ale stopniowo ćwiczona staje się precyzyjna!) i wynikająca stąd niechęć do wszelkich zadań manualnych; lewa ręka to także – na początku – wolniejsze pisanie i odwracanie kierunków znaków.
Jak sobie z tym radzić?
Wiele, wiele, wiele ćwiczeń manualnych, które maluch lubi robić.
NOGA
Postaw dziecko przed schodami i poproś, by na nie weszło. Patrz, od której nogi zaczyna.
Jeśli lewą, to dziecko prawdopodobnie zaczęło później chodzić, wstawać, biegać, raczkować. Noga nie jest odpowiedzialna za rozwój językowy, przynajmniej na stan dzisiejszej wiedzy naukowców.
KIEDY SIĘ MARTWIĆ?
Wtedy, kiedy lateralizacja jest tak pokrzyżowana, że wpływa na ogólny rozwój dziecka. Lewe oko i ucho, ale prawa ręka i noga to jeszcze nie jest powód do zmartwień i w domowych warunkach można sobie z tym poradzić. Ale jeśli lateralizacja wpływa na rozwój językowy dziecka i np. dziecko nie mówi, ma problemy ze zrozumieniem, z wysławianiem, potrzebna będzie pomoc specjalisty. Często lateralizacja ma wpływ na jeden z języków u dzieci dwujęzycznych: albo nie chcą mówić w mniejszościowym języku albo większościowego uczą się z trudem. I nie należy wtedy zaniechać dwujęzyczności 😉 Tylko pod opieką specjalisty sobie z nią radzić 🙂
