Opóźnienia w rozwoju mowy u dzieci mogą wynikać z wielu przyczyn, zarówno medycznych, jak i środowiskowych. Dla rodziców i opiekunów kluczowe jest wczesne rozpoznawanie ewentualnych problemów, ponieważ umożliwia szybkie podjęcie odpowiednich działań terapeutycznych. Poniżej przedstawiamy przegląd najczęstszych przyczyn medycznych wpływających na opóźniony rozwój mowy oraz sposób rozpoznawania trudności w mowie u dzieci dwujęzycznych.
Przyczyny medyczne opóźnień w rozwoju mowy
Wady słuchu
Jedną z najczęstszych przyczyn problemów z mową u dzieci są wady słuchu. Niedosłuch, nawet w łagodnej formie, może poważnie wpływać na zdolność dziecka do nauki języka, ponieważ mowa jest przyswajana przede wszystkim przez słuchanie.
Zaburzenia neurologiczne
Mózgowe porażenie dziecięce, autyzm czy inne spektrum zaburzeń neurologicznych mogą wpływać na zdolności komunikacyjne dziecka. Dysfunkcje te często wpływają na kontrolę motoryczną, percepcję oraz procesowanie sensoryczne, co może utrudniać prawidłowy rozwój mowy.
Problemy genetyczne
Niektóre zaburzenia genetyczne, takie jak zespół Downa, również wiążą się z trudnościami w rozwoju mowy. Charakterystyczne dla tych zaburzeń mogą być także specyficzne cechy anatomiczne, jak np. krótkie podniebienie, które utrudniają artykulację.
Opóźniony rozwój
Niektóre dzieci doświadczają ogólnych opóźnień w rozwoju, które obejmują także mowę. Przyczyny mogą być różnorodne, od opóźnień rozwojowych po bardziej złożone zaburzenia przetwarzania sensorycznego.
Jak rozpoznać trudności w mowie u dzieci dwujęzycznych?
Dzieci dwujęzyczne uczą się dwóch języków jednocześnie, co bywa błędnie tłumaczone jako powód opóźnionego rozwoju mowy w porównaniu do rówieśników jednojęzycznych. Ważne jest, aby dokonać rozróżnienia między naturalnymi etapami nauki dwóch języków a prawdziwymi trudnościami w mowie. Jeśli chcesz dowiedzieć się o głównych prawdach i mitach dwujęzyczności przeczytaj ten wpis.
Symptomy do obserwacji
- Trudności w formułowaniu zdań: Problemy z budowaniem zdań w obu językach, które są nieadekwatne do wieku dziecka, mogą wskazywać na potrzebę wsparcia logopedycznego.
- Frustracja lub unikanie komunikacji: Jeśli dziecko unika mówienia lub wyraźnie się frustrowało, próbując komunikować się w obu językach, może to świadczyć o trudnościach z mową.
- Brak reakcji na dźwięki: Jeśli dziecko nie reaguje na głośne dźwięki, jak np. trzaskanie drzwiami lub szczekanie psa, może to być sygnał niedosłuchu.
- Brak pierwszych słów w odpowiednim czasie.
- Niereagowanie na imię: Jeśli dziecko nie reaguje, gdy jest wołane po imieniu, lub wydaje się je ignorować.
- Brak skupienia: Dziecko może mieć trudności z utrzymaniem uwagi i skoncentrowaniem się, szczególnie w hałaśliwym otoczeniu.
- Wysokie głośności: Dziecko może preferować ustawianie telewizji lub radio do poziomu, który wydaje się zbyt głośny dla innych.
- Problemy ze zrozumieniem mowy: Dziecko może mieć trudności ze zrozumieniem tego, co mówią inni, zwłaszcza w tłumie lub w hałaśliwym środowisku.
- Powtarzanie pytań: Dziecko może często powtarzać pytania lub prosić o powtórzenie tego, co zostało powiedziane.
Kiedy szukać pomocy?
Jeżeli zauważysz którykolwiek z powyższych objawów lub masz inne obawy co do rozwoju mowy swojego dziecka, warto skonsultować się z logopedą. Specjalista pomoże ocenić, czy obserwowane trudności są wynikiem naturalnego procesu dwujęzyczności, czy raczej wymagają interwencji terapeutycznej.
Podsumowanie
Opóźnienia w rozwoju mowy mają różne przyczyny, zarówno medyczne, jak i środowiskowe. Zrozumienie ich pomoże w identyfikacji problemu i szybkim podjęciu właściwej terapii. Dwujęzyczność dodaje pewne wyzwania do procesu rozpoznawania problemów z mową. Niemniej uważne monitorowanie i współpraca z logopedą online pozwoli na właściwą diagnozę i systematyczne wsparcie rozwoju językowego dziecka.
Obserwujcie nasze profile na Instagram i Facebook aby śledzić najnowsze wpisy!
