Dwujęzyczność to wspaniała umiejętność, która otwiera przed dziećmi wiele drzwi w przyszłości. Jednak kiedy w grę wchodzą zaburzenia sensoryczne, rozwój językowy może napotkać pewne przeszkody. Zaburzenia sensoryczne, które wpływają na sposób, w jaki dziecko odbiera bodźce z otoczenia, mogą utrudniać przyswajanie języka – zarówno w języku mniejszościowym (np. polskim), jak i w języku większościowym. Wielokrotnie spotykamy się z wyzwaniami, które napotykają te dzieci w związku z ich trudnościami neurologicznymi.
Co to są zaburzenia sensoryczne?
Zaburzenia sensoryczne występują, gdy mózg ma trudności z przetwarzaniem informacji pochodzących z otoczenia za pośrednictwem zmysłów, takich jak dotyk, słuch, wzrok, węch, smak czy równowaga. Dzieci z zaburzeniami sensorycznymi mogą nadmiernie reagować na niektóre bodźce lub nie reagować na inne. Zaburzenia te mogą wpłynąć na rozwój językowy, gdyż zmysły są kluczowe dla percepcji i zrozumienia języka. Problemy sensoryczne często współwystępują z innymi zaburzeniami, takimi jak autyzm, ADHD czy trudności w uczeniu się. Wystąpienie tego typu zaburzeń może dodatkowo skomplikować rozwój mowy.
Wpływ zaburzeń sensorycznych na rozwój językowy u dzieci dwujęzycznych
Oto kilka sposobów, w jakie zaburzenia te mogą wpływać na rozwój językowy:
1. Problemy z przetwarzaniem słuchowym
Dzieci z zaburzeniami sensorycznymi mogą mieć trudności z przetwarzaniem bodźców słuchowych, co utrudnia naukę obu języków. Słuch jest kluczowym zmysłem w nauce mowy. Trudności w przetwarzaniu bodźców słuchowych mogą powodować opóźnienia w przyswajaniu nowych słów, gramatyki. W konsekwencji wpływają na umiejętności rozumienia mowy w obu językach.
2. Przeciążenie sensoryczne
Dwujęzyczne dzieci z zaburzeniami sensorycznymi mogą czuć się przeciążone, gdy muszą słuchać i reagować na komunikaty w dwóch różnych językach. Nadmiar bodźców może prowadzić do frustracji i unikania sytuacji komunikacyjnych, co negatywnie wpływa na rozwój językowy. Na przykład, dziecko może odmawiać rozmowy w języku polskim, jeśli czuje się przytłoczone nadmiarem informacji po angielsku w przedszkolu.
3. Nadwrażliwość na bodźce dotykowe i wzrokowe
Dzieci z nadwrażliwością sensoryczną mogą unikać sytuacji społecznych, takich jak kontakt wzrokowy lub zabawy z rówieśnikami. To z kolei ogranicza okazje do rozwijania mowy i komunikacji. W dwujęzycznych rodzinach może to oznaczać, że dziecko rzadziej angażuje się w komunikację w jednym z języków, co może prowadzić do nierównego rozwoju obu języków.
Jak wspierać rozwój językowy dzieci dwujęzycznych z zaburzeniami sensorycznymi?
1. Tworzenie przyjaznego środowiska sensorycznego
W domu warto tworzyć środowisko, które jest wolne od nadmiernych bodźców sensorycznych, aby dziecko mogło skupić się na nauce języka. Może to oznaczać minimalizowanie hałasu, unikanie ostrych świateł czy ograniczenie nadmiaru przedmiotów w przestrzeni, w której dziecko się uczy.
2. Stopniowe wprowadzanie nowych słów i pojęć
Dzieci z zaburzeniami sensorycznymi mogą potrzebować więcej czasu na przyswojenie nowych słów w obu językach. Warto wprowadzać nowe pojęcia w wolniejszym tempie, dając dziecku czas na oswojenie się z nimi. Logopedzi pracujący online mogą pomóc w stopniowym wprowadzaniu nowych słów i pojęć w sposób, który będzie dostosowany do możliwości dziecka.
3. Korzystanie z multisensorycznych metod nauczania
Dzieci z zaburzeniami sensorycznymi mogą korzystać z multisensorycznego podejścia do nauki, które angażuje różne zmysły. Na przykład, używanie kart obrazkowych, zabaw ruchowych czy manipulowanie przedmiotami może pomóc dziecku lepiej przyswoić nowe słowa. Angażowanie zmysłów dotyku i wzroku może być szczególnie pomocne dla dzieci, które mają trudności z przetwarzaniem bodźców słuchowych.
4. Terapia logopedyczna online
Terapia online może być skutecznym narzędziem wspierającym rozwój językowy dzieci dwujęzycznych z zaburzeniami sensorycznymi. Logopedzi mogą dostosować sesje do potrzeb sensorycznych dziecka, pracując nad konkretnymi wyzwaniami, z którymi się boryka. Terapia online umożliwia także pracę w bezpiecznym i komfortowym środowisku domowym, co może zredukować stres i przeciążenie sensoryczne u dziecka.
Przykłady ćwiczeń wspierających rozwój językowy dzieci dwujęzycznych z zaburzeniami sensorycznymi:
- Ćwiczenia z użyciem kart obrazkowych – Tworzenie prostych historii za pomocą obrazków może pomóc dziecku w rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych w obu językach.
- Zabawy ruchowe – Rytmiczne klaskanie, podskakiwanie lub taniec do muzyki może pomóc dziecku w lepszym przyswajaniu rytmu mowy i ułatwić naukę nowych słów.
- Proste rymowanki i piosenki – Krótkie piosenki i rymowanki angażują zmysły słuchu i rytmu, co pomaga w nauce obu języków.
- Stymulacja dotykowa – Dzieci mogą bawić się w dotykowe zgadywanki, np. nazywanie przedmiotów o różnych fakturach, co łączy rozwój języka z poznawaniem świata dotykiem.
Dlaczego warto skorzystać z pomocy logopedy online?
Każde dziecko rozwija się inaczej, a dwujęzyczność w połączeniu z zaburzeniami sensorycznymi może stanowić dodatkowe wyzwanie. Terapia logopedyczna online pozwala na indywidualne podejście do każdego dziecka i dostosowanie metod nauczania do jego potrzeb, pomagając w przezwyciężaniu barier sensorycznych.
Podsumowanie
Stworzenie przyjaznego środowiska sensorycznego, korzystanie z multisensorycznych metod nauczania oraz terapia logopedyczna online mogą znacznie pomóc dziecku w nauce i rozwoju. Pamiętaj, że każde dziecko jest inne, a kluczem do sukcesu jest dostosowanie terapii do jego indywidualnych potrzeb.
OBSERWUJ NASZE SOCIAL MEDIA, ABY BYĆ NA BIEŻĄCO!
