Są pewne normy rozwojowe, które warto znać, by ocenić, czy rozwój mowy Twojego dziecka idzie w dobrym kierunku.
Rodzice dzieci dwujęzycznych często zadają sobie to pytanie: „Czy moje dziecko mówi wystarczająco dużo jak na swój wiek?” Zwłaszcza jeśli maluch zna dwa języki jednocześnie, może się wydawać, że jego słownik „rozciąga się” między dwoma systemami, a czasem nawet… znika w połowie zdania.
Dobra wiadomość? Dwujęzyczność to nie wada, ale ogromna wartość.
Ile słów powinno znać dziecko w zależności od wieku?
3-latek: ok. 300–1000 słów
W wieku trzech lat dziecko powinno:
- budować proste zdania 2–3-wyrazowe („Mama daj auto”),
- zadawać pytania („Gdzie tata?”, „Co to?”),
- znać podstawowe słowa z codziennego życia: jedzenie, zabawki, dom, rodzina, części ciała.
W dwujęzyczności te słowa mogą być rozłożone między dwa języki, co oznacza, że w jednym języku zna np. 300 słów, a w drugim 200 – razem daje 500. Tym samym spełniając normy rozwojowe.
4-latek: ok. 1000–1500 słów
Czterolatki:
- mówią zdaniami 4–6-wyrazowymi,
- potrafią opowiedzieć prostą historię („Byliśmy w sklepie, kupiliśmy lody”),
- zadają dużo pytań „dlaczego?”,
- zaczynają stosować poprawnie czas przeszły i przyszły.
W tym wieku dziecko powinno posługiwać się językiem funkcjonalnie – by opowiedzieć, poprosić, wyrazić emocje. Mieszanie języków nadal jest OK!
5-latek: 2000+ słów
Pięciolatki:
- tworzą zdania złożone i bardziej szczegółowe opowieści,
- używają zaimków, przymiotników, liczebników,
- rozumieją i stosują zasady gramatyczne,
- z łatwością prowadzą rozmowę (choć mogą jeszcze mieć wady wymowy).
Jeśli dziecko w tym wieku nadal unika mówienia, mówi bardzo mało lub tylko w jednym języku – warto to skonsultować.
Dwujęzyczność = rozdzielony słownik, nie opóźnienie!
To zupełnie normalne, że dziecko dwujęzyczne nie mówi tyle samo w obu językach. Może znać słowo „apple”, ale nie „jabłko” – i odwrotnie. Liczy się łączna liczba słów, a nie perfekcja w obu językach.
Niepokojące jest natomiast, gdy:
- dziecko w ogóle nie buduje zdań po 3. roku życia,
- nie potrafi opowiedzieć o swoim dniu po 4. roku,
- ma ubogi słownik, mimo codziennej ekspozycji na język.
Kiedy warto skonsultować się z logopedą?
Jeśli Twoje dziecko:
- ma bardzo mały zasób słownictwa (mniej niż 50 słów po 2. roku życia),
- nie łączy słów w zdania po 3. roku życia,
- mówi niezrozumiale dla otoczenia po 4. roku życia,
- używa wyłącznie jednego języka i ignoruje drugi mimo ekspozycji,
- nie reaguje na pytania lub nie potrafi prowadzić prostej rozmowy, to znak, że warto umówić się na konsultację – najlepiej z logopedą, który zna realia dwujęzyczności.
Jak wspierać rozwój słownictwa w domu?
- Mów do dziecka dużo i różnorodnie – w swoim języku
- Czytajcie książki – nawet te same w dwóch wersjach językowych
- Śpiewajcie piosenki i rymowanki – świetnie budują słownik i rytm języka
- Bawcie się tematycznie – sklep, lekarz, gotowanie – każda zabawa to nowe słowa
- Zmieniaj kontekst – mów po polsku nie tylko w domu, ale też w sklepie, w aucie, na spacerze
- Oglądajcie bajki po polsku i rozmawiajcie o nich – to świetny pretekst do rozmowy
Podsumowanie – ile słów to „normalnie”?
- 3 lata → ok. 300–1000 słów
- 4 lata → ok. 1000–1500 słów
- 5 lat → ponad 2000 słów
Pamiętaj – w przypadku dzieci dwujęzycznych zliczamy słownictwo z obu języków. Mieszanie języków i różny poziom rozwoju w każdym z nich to norma.
Ale jeśli coś Cię niepokoi – nie czekaj, aż „samo przejdzie”. Wczesna konsultacja z logopedą online może rozwiać wątpliwości lub zapobiec długofalowym trudnościom.
