„Nie chcę mówić po polsku!” – mówi pięcioletni Jaś, który wrócił z przedszkola i obraził się na język mamy.
Taka scena powtarza się w wielu domach emigracyjnych. I choć bywa bolesna, nie zawsze oznacza brak chęci nauki, tylko emocjonalny sygnał.
Rodzice często zgłaszają się na konsultację logopedyczną online, mówiąc: „Moje dziecko nie chce mówić po polsku – co robię źle?”.
Odpowiedź jest złożona, ale dobra wiadomość jest taka, że można pomóc – bez nacisków, bez kar, z uważnym wsłuchaniem się w emocje dziecka.
Dlaczego dziecko nie chce mówić po polsku?
1. Bo czuje się inne
W środowisku, gdzie dominuje język kraju zamieszkania, mówienie po polsku może stać się źródłem wstydu. Dziecko słyszy, że „mówi inaczej”, „dziwnie”, „nie jak reszta”.
A dzieci – jak wiemy – bardzo chcą się dopasować.
2. Bo nie rozumie, po co
Jeśli polski nie ma funkcji społecznej (nie służy do zabawy z rówieśnikami, nauki, gier), może być postrzegany jako „niepotrzebny”.
To nie bunt – to logiczne myślenie dziecka, które wybiera to, co działa.
3. Bo nie chce czuć presji
Zbyt częste poprawianie, wyśmiewanie błędów lub przymuszanie do mówienia po polsku może budzić frustrację i opór.
Zwłaszcza jeśli dziecko ma już inne trudności językowe, jak opóźniony rozwój mowy czy zaburzenia przetwarzania słuchowego.
Jak wspierać, gdy dziecko nie chce mówić po polsku?
1. Zacznij od słuchania – nie poprawiania
Zamiast: „Powiedz po polsku!”, zapytaj:
– „Wolisz powiedzieć to po angielsku czy po polsku?”
– „Chcesz, żebym ci pomogła to powiedzieć po polsku?”
Dając wybór i akceptację, zmniejszasz napięcie i budujesz bezpieczeństwo językowe.
2. Znajdź funkcję języka
Niech polski stanie się językiem zabawy, emocji, wspólnych rytuałów.
– Czytajcie książki, które dziecko lubi – nawet jeśli najpierw tylko słucha.
– Wprowadzajcie codzienne słowa i wyrażenia podczas gotowania, kąpieli, spaceru.
– Nazywajcie emocje po polsku – „Złość”, „Radość”, „Tęsknota”.
Jako logopeda online dla dzieci dwujęzycznych, często tworzę z rodzicami tzw. mapy językowych rytuałów – tak, by język pojawiał się w sposób naturalny, a nie wymuszony.
3. Wzmocnij tożsamość, nie tylko język
Dziecko, które rozumie po co mówi po polsku, zaczyna też rozumieć, dla kogo.
– Oglądajcie zdjęcia z Polski, rozmawiajcie z dziadkami.
– Opowiadaj o sobie z dzieciństwa – po polsku.
– Mów, że jesteście rodziną, która zna więcej niż jeden język – i że to jest coś wyjątkowego.
Dziecko nie chce mówić po polsku – i to jest punkt wyjścia, nie porażka
Złość, wstyd, frustracja – to sygnały, że dziecko potrzebuje wsparcia, nie korekty.
W domu dwujęzycznym każda emocja związana z mową ma znaczenie. A język wraca, gdy znika presja i pojawia się relacja.
Jeśli nie wiesz, jak rozmawiać z dzieckiem o języku, jak zachęcać bez nacisku –
logopeda online dla dzieci dwujęzycznych pomoże Ci zbudować domowy system wsparcia.
Bez tabel, bez ocen, z szacunkiem dla dziecięcej wrażliwości.
Nie chodzi o to, żeby mówiło więcej.
Chodzi o to, żeby chciało mówić po polsku.
