Jeśli słyszysz różne nazwy i zastanawiasz się, czy Twoje dziecko ma zwykłe opóźnienie mowy, czy coś poważniejszego, odpowiem Ci od razu: ORM, alalia i afazja to trzy różne mechanizmy trudności językowych, choć na pierwszy rzut oka mogą wyglądać podobnie. Kluczowa jest nie liczba słów, ale dlaczego dziecko nie mówi lub mówi niewystarczająco. I właśnie to sprawdzam jako logopeda online już podczas pierwszej konsultacji online.
Dlaczego te pojęcia tak często się mylą?
W gabinecie słyszę często:
„Lekarz mówi ORM, terapeuta alalia, a w szkole mówią, że dziecko się rozkręci…”
Rodzic zostaje z niepokojem i brakiem jasnej odpowiedzi.
Problem polega na tym, że:
- każde z tych zaburzeń objawia się brakiem lub opóźnieniem mowy,
- ale przyczyna jest zupełnie inna,
- a więc inny musi być sposób terapii.
W dwujęzyczności sprawa dodatkowo się komplikuje, bo dwa języki mogą maskować objawy. Dlatego tak ważna jest rzetelna diagnoza, najlepiej u specjalisty, jakim jest logopeda online dla dzieci dwujęzycznych.
ORM – opóźniony rozwój mowy
Co to jest ORM?
ORM (opóźniony rozwój mowy) oznacza, że:
- dziecko rozwija mowę wolniej,
- ale mechanizmy językowe są prawidłowe,
- tylko potrzebują więcej czasu i wsparcia.
Jak wygląda dziecko z ORM?
- rozumie więcej niż mówi,
- używa prostych słów lub krótkich zdań,
- robi postępy (choć wolniej),
- nie traci już nabytych umiejętności,
- często „dogania” rówieśników przy odpowiedniej stymulacji.
W dwujęzyczności ORM bywa mylony z „naturalnym opóźnieniem”, dlatego w konsultacji online zawsze sprawdzam, czy dziecko ma potencjał językowy, który tylko czeka na uruchomienie.
Alalia – gdy język się nie uruchamia
Czym jest alalia?
Alalia to zaburzenie rozwoju mowy o podłożu neurologicznym, w którym:
- dziecko nie rozwija mowy spontanicznie,
- mimo prawidłowego słuchu i intelektu,
- bo mózg ma trudność z programowaniem języka.
Jak wygląda alalia w praktyce?
- bardzo mało słów lub ich brak,
- trudność z naśladowaniem dźwięków,
- słabe łączenie słów w zdania,
- problemy z rozumieniem lub ekspresją (czasem oba),
- gest często zastępuje mowę.
W takich przypadkach terapia online musi być długofalowa i systemowa — oparta nie na „powtarzaniu słów”, ale na budowaniu języka od podstaw. Jako logopeda online dla dzieci dwujęzycznych zawsze sprawdzam, czy dwujęzyczność nie maskuje alalii — co niestety zdarza się często.
Afazja – utrata wcześniej nabytej mowy
Czym jest afazja?
Afazja dziecięca oznacza, że:
- dziecko mówiło lub rozumiało,
- a następnie utraciło te umiejętności,
- najczęściej w wyniku uszkodzenia mózgu (uraz, udar, infekcja, niedotlenienie).
Jak rozpoznać afazję?
- regres mowy (dziecko przestaje mówić),
- utrata rozumienia znanych słów,
- trudność z nazywaniem,
- dezorganizacja wypowiedzi,
- silna frustracja komunikacyjna.
W takich sytuacjach konsultacja online często jest pierwszym etapem, który pozwala ocenić skalę regresu i zaplanować dalszą terapię online we współpracy z neurologiem.
Jak wygląda proces diagnostyczny krok po kroku?
W pracy jako logopeda online zawsze prowadzę rodzica przez jasny proces:
Etap 1 – dokładny wywiad
- rozwój dziecka od urodzenia,
- przebieg ciąży i porodu,
- języki używane w domu i poza domem,
- moment pojawienia się lub utraty mowy.
W drugim etapie – obserwacja funkcji językowych
- rozumienie,
- ekspresja,
- gest,
- naśladowanie,
- reakcja emocjonalna.
Etap 3 – różnicowanie: ORM / alalia / afazja
To najważniejszy moment — bo od niego zależy cała dalsza droga dziecka.
Dlaczego prawidłowe rozróżnienie jest tak ważne?
Bo:
- ORM leczony jak alalia = niepotrzebna frustracja
- Alalia traktowana jak „dziecko, które się rozkręci” = strata czasu
- Afazja nierozpoznana = pogłębianie trudności
A czas w rozwoju mowy ma znaczenie.
Co chcę Ci powiedzieć jako logopeda?
- Nie każde dziecko, które nie mówi, ma to samo.
- Nazwa zaburzenia nie jest etykietą — jest drogowskazem.
- Dwujęzyczność nie powoduje ORM, alalii ani afazji — ale może je ukryć.
- Im wcześniej wiesz, z czym masz do czynienia, tym skuteczniej możesz pomóc.
Jeśli masz wątpliwości, czy u Twojego dziecka to „tylko opóźnienie”, czy coś więcej — konsultacja online to najlepszy pierwszy krok.
Jako logopeda online dla dzieci dwujęzycznych pomogę Ci zrozumieć, co naprawdę stoi za trudnościami i jaką drogą warto iść dalej.
