Dziś już wiemy, że mózg jest zlateralizowany. Że choć do działania potrzebne są obie półkule mózgowe, to podczas pewnych czynności raz bardziej aktywuje się lewa, a raz prawa. I że każdą stroną ciała niejako rządzi jedna z półkul – prawą stroną lewa półkula, lewą stroną – prawa. Takie rządy nazywamy lateralizacją.
Istnieją dwie nie sprawiające prawie żadnych problemów lateralizacje: prawostronna i lewostronna. Oznacza to, że osoba prawostronna ma dominujące prawe oko, prawe ucho, prawą rękę oraz prawą nogę. Analogicznie rzecz się ma do lewostronności.
Jednak w naszym świecie niektórzy ludzie cechują się lateralizacją skrzyżowaną. Mają np. dominujące prawe oko, lewe ucho, prawą rękę i lewą nogę. Lub tylko jedna „rzecz” jest lewa, reszta – prawa. W praktyce może to oznaczać kilka cech dziecka, niekoniecznie ułatwiających mu życie.
I tak:
LEWE OKO cechuje trudność z koncentracją na materiale, analizowanie od prawej do lewej lub od środka, na okrętkę (ogólnie dla lewego oka – kierunek nie ma znaczenia), niechęć do rysowania, malowania (związana ściśle właśnie z kierunkowością).
LEWE UCHO to problemy z słuchem fonemowym, czyli z nieodróżnianiem od siebie podobnych dźwięków mowy (pyłki i piłki to dla dziecka to samo), częste wady wymowy wynikające ze słuchu fonemowego, bardzo wiele dzieci ma problemy z rozumieniem długich usłyszanych wiadomości („Co jest czerwone, ma kropki i rośnie w lesie?” „Biedronka!” „Biedronka?”, „No tak, jest czerwona i ma kropki”). Niektórzy naukowcy twierdzą, że lewouszność ma wpływ na dysleksję oraz niepłynność mowy.
LEWA RĘKA to często mała precyzja ruchów, nieporadność u dziecka (ale stopniowo ćwiczona staje się precyzyjna!) i wynikająca stąd niechęć do wszelkich zadań manualnych; lewa ręka to także – na początku – wolniejsze pisanie i odwracanie kierunków znaków. Leworęczni zaczynają mówić później.
LEWA NOGA jest cały czas badana przez naukowców. Wiemy już na pewno, że lewo nożność opóźnia proces chodzenia, wstawania, biegania, raczkowania, że jest odpowiedzialna za ogólną koordynację ruchową oraz trudności z sekwencją ruchów.
Czy w przypadku lateralizacji skrzyżowanej należy dziecko przestawiać? Nie! Mózgu i tak nie przestawimy, biologia jest biologią. Ale możemy pomóc dziecku wyćwiczyć wszystkie umiejętności tak, aby mózg przetwarzał informacje tak, jak u osób jednostronnie zlateralizowanych.
Dodać należy, że lateralizacja kształtuje się do 7.r.ż., ale już dzisiaj wiemy, że jeśli trzylatek ma problemy z komunikacją i mową, należy zbadać jego lateralizację i w przypadku skrzyżowania bądź nieustalenia jej jeszcze przez mózg ćwiczyć, ćwiczyć, ćwiczyć pod kierunkiem logopedy, psychologa lub pedagoga.
Tekst ukazał się na stronie www.poradnikautystyczny.pl
Mój syn w wieku około 3 lat miał lateralizacje prawostronną. Ostatnio robiąc mu test gotowości szkolnej (wiek 5 lat) zauważyłam że patrzy lewym okiem. Trudności z koncentracją, niechęć do malowania i rysowania – wszystko się zgadza. Z początku myślałam że Wiktor jest zdolny ale leniwy – jednak po przeczytaniu postu wiem że to nie leniwość tylko skrzyżna lateralizacja. Tylko zastanawiam się co dalej ? Jeżeli chodzi o wiedzę ogólną i zasób słownictwa ma ponad normę – potwierdziła to jego wychowawczyni. Boje się że trudności z koncentracją i skupieniem będą miały wpływ na dalszą naukę. Już teraz Wiktor zaczyna mówić że zadania są dla niego trudne ale po rozmowie z nauczycielką wiem że ta trudność polega na koncentracji a nie na złym doborze poziomu zadania.