Jak rozpoznać, że pamięć słuchowa nie działa prawidłowo? Twoje dziecko nie zapamiętuje prostych poleceń, łatwo się rozprasza i często prosi o powtórzenie? A może ma trudności ze skupieniem się na dłuższą chwilę i wydaje się „nieobecne” w rozmowach? Być może myślisz: „To normalne, przecież jest jeszcze małe!”.
I masz rację – w pewnym stopniu jest to naturalny etap rozwoju. Ale co, jeśli te trudności wpływają na rozwój mowy, naukę języka czy funkcjonowanie w przedszkolu? Kiedy warto się tym zaniepokoić i zgłosić do logopedy? Sprawdźmy!
Pamięć słuchowa i koncentracja – co to tak naprawdę jest?
Zdolność do słuchania, zapamiętywania i przetwarzania informacji to fundament nie tylko nauki języka, ale także późniejszej nauki czytania i pisania. Jeśli dziecko szybko zapomina słowa, nie potrafi odtworzyć krótkiego zdania lub ma trudność z koncentracją na rozmowie, to może mieć trudności z pamięcią słuchową.
A to nie tylko kwestia „gapiostwa” – pamięć słuchowa wpływa na całą komunikację dziecka.
Sygnały, które mogą wskazywać na problem
- Dziecko łatwo się rozprasza i nie potrafi skupić się na dłuższej rozmowie.
- Nie zapamiętuje prostych poleceń („Weź misia i połóż na półce”).
- Często prosi o powtórzenie („Co? Co mówiłaś?”).
- Ma problem z nauką nowych słów i rymowanek.
- Nie kończy wykonywania poleceń, bo „zapomina”, co miało zrobić.
- Myli kolejność wierszyków i piosenek – nie potrafi zapamiętać ciągu słów.
- Wydaje się „zamknięte w swoim świecie” – jakby nie słyszało tego, co się do niego mówi.
Jeśli kilka z tych punktów brzmi znajomo, warto przyjrzeć się bliżej, czy to kwestia uwagi, pamięci słuchowej czy czegoś więcej.
A może to po prostu dwujęzyczność? Jak to odróżnić?
Typowe dla dzieci dwujęzycznych:
- Dziecko zapamiętuje i rozumie lepiej w języku dominującym, ale w drugim języku potrzebuje więcej czasu.
- Ma chwilowe „pauzy” w mowie, bo przełącza się między językami.
- Po kilku miesiącach regularnej ekspozycji na drugi język widoczna jest poprawa w rozumieniu i zapamiętywaniu.
Możliwe zaburzenia pamięci słuchowej:
- Dziecko ma problem z przetwarzaniem dźwięków w obu językach, nie tylko w mniej używanym.
- Nawet w znanym języku nie nadąża za rozmowami, często się gubi.
- Nie poprawia się mimo czasu – zamiast robić postępy, wciąż ma trudności z pamięcią słuchową.
Jeśli widzisz, że trudności z koncentracją i zapamiętywaniem nie są związane tylko z językiem polskim, może to być coś więcej niż wyzwanie dwujęzyczności.
Czy logopeda może pomóc? Tak, i to szybciej niż myślisz!
Jeśli masz wątpliwości, warto skonsultować się z logopedą online, który oceni, czy dziecko potrzebuje ćwiczeń na pamięć słuchową i koncentrację. Logopeda może również sprawdzić, czy problem wynika z:
- Zaburzeń przetwarzania słuchowego (APD) – dziecko dobrze słyszy, ale mózg „gubi” dźwięki.
- Trudności z koncentracją i uwagą (np. ADHD, trudności sensoryczne) – gdy dziecko ma problem z utrzymaniem skupienia.
- Opóźnień w rozwoju mowy – dziecko ma trudność z zapamiętywaniem i przetwarzaniem nowych słów.
Czasem wystarczy kilka prostych ćwiczeń, by poprawić koncentrację i pamięć słuchową!
Jak wspierać dziecko w domu?
- Ćwiczenia słuchowe – bawcie się w powtarzanie dźwięków, rymowanek i prostych poleceń.
- Gry w „echo” – Ty mówisz zdanie, a dziecko powtarza dokładnie to samo.
- Opowieści dźwiękowe – wymyślaj historie i poproś dziecko, by dodało brakujące słowo.
- Zabawy ruchowe z instrukcjami – „Zrób dwa kroki w przód, klaśnij w dłonie, podskocz!”.
- Minimalizowanie rozpraszaczy – wyłącz telewizor, gdy rozmawiasz z dzieckiem, by mogło skupić się na dźwiękach.
- Rytm i muzyka – śpiewanie i rytmiczne klaskanie pomagają trenować uwagę słuchową!
Podsumowanie: Kiedy zgłosić się do logopedy?
- Jeśli dziecko ma sporadyczne trudności, ale wciąż robi postępy – nie ma powodów do paniki.
- Jeśli problemy z pamięcią słuchową utrzymują się i dotyczą obu języków, warto to skonsultować.
- Logopeda online pomoże ustalić, czy dziecko potrzebuje ćwiczeń na koncentrację, czy może to coś więcej.
Im szybciej wesprzesz malucha, tym łatwiej będzie mu rozwijać mowę i uczyć się w przyszłości!
