Odpowiedź brzmi: to zależy.
Dwujęzyczność nie upośledza zdolności matematycznych, ale może wpływać na to, jak dziecko przyswaja i rozumie treści matematyczne – zwłaszcza, gdy uczą się matematyki w jednym języku, a w domu rozmawiają w drugim.
Rodzice dzieci dwujęzycznych często zastanawiają się, czy nauka dwóch języków jednocześnie wpływa tylko na rozwój mowy – czy może także na inne obszary poznawcze. Jednym z najczęściej podnoszonych tematów jest matematyka.
Czy dzieci dwujęzyczne mają trudniej z liczeniem i rozumieniem matematyki?
A może wręcz przeciwnie – dwujęzyczność daje im przewagę?
Co mówi nauka?
Badania pokazują, że dzieci dwujęzyczne często mają:
- lepszą elastyczność poznawczą – łatwiej przełączają się między zadaniami i strategiami,
- lepszą pamięć roboczą, czyli zdolność do utrzymania informacji w głowie i jednoczesnego ich przetwarzania,
- więcej strategii radzenia sobie z problemami, dzięki różnorodnym doświadczeniom językowym,
- ale też… większe wyzwania językowe przy rozumieniu poleceń matematycznych.
To właśnie te różnice mogą sprawiać, że dziecko dwujęzyczne błyszczy na lekcji geometrii, ale ma trudność z tekstowymi zadaniami z treścią.
Gdzie mogą pojawić się trudności?
1. Słownictwo matematyczne
Słowa takie jak „większy”, „mniej niż”, „ilość”, „suma”, „różnica”, „parzysty” nie zawsze występują w codziennych rozmowach – szczególnie w języku mniejszościowym (np. polskim). Dziecko może znać pojęcie, ale nie znać słowa, które je opisuje.
2. Rozumienie treści zadania
Dziecko może znać liczby i działania, ale nie zrozumieć polecenia:
„Asia ma o 3 jabłka więcej niż Bartek. Ile ma razem?”
Jeśli takie zadanie jest sformułowane w języku słabszym (np. po polsku), dziecko może pogubić się w treści – nie z powodu braku umiejętności matematycznych, ale językowych.
3. Mieszanie systemów liczbowych
Niektóre dzieci liczą „po angielsku”, ale uczą się matematyki „po polsku” (lub odwrotnie). To może prowadzić do pomyłek w zapisie liczb, zrozumieniu dziesiątek czy zapisie jednostek (np. zamiast 21 dziecko zapisuje „12”, bo tak słyszy „twenty-one”).
4. Trudności w wyrażaniu rozwiązania
Dziecko potrafi wykonać działanie, ale ma trudność z uzasadnieniem odpowiedzi – szczególnie jeśli musi to zrobić w języku, w którym czuje się mniej pewnie.
Co pomaga?
1. Wzmacnianie słownictwa matematycznego w obu językach
Pomóż dziecku poznać słowa typu: suma, reszta, porównaj, połowa, iloczyn – nie tylko w języku szkoły, ale także po polsku. W ten sposób budujesz spójność pojęciową.
2. Zadania z treścią – czytajcie razem
Rozwiązujcie razem zadania tekstowe – czytajcie na głos, rozrysowujcie treść, opowiadajcie, o co chodzi. Nawet najprostsze polecenia warto przećwiczyć, by dziecko nie czuło się zagubione przez samą treść.
3. Liczenie i działania w zabawie
Gra w sklep, gotowanie, układanie klocków, zabawy z miarką – to świetne okazje do liczenia, porównywania i mierzenia w sposób naturalny i bez presji.
4. Porównywanie systemów liczbowych
Zwracaj uwagę na różnice i podobieństwa:
„Zobacz – po angielsku mówimy ‘twenty-one’, a po polsku ‘dwadzieścia jeden’. Co jest pierwsze? Co drugie?”
To pomaga dziecku zbudować świadomość językową i uniknąć błędów.
5. Współpraca z nauczycielem
Jeśli Twoje dziecko uczy się matematyki w języku obcym, a Ty chcesz wspierać je po polsku – warto skonsultować się z nauczycielem, by wiedzieć, jakie pojęcia są w danym momencie omawiane i jakich słów warto używać w domu.
Czy dwujęzyczność przeszkadza w matematyce?
Nie. Ale może utrudniać start, jeśli dziecko nie zna dobrze języka nauczania matematyki.
Z drugiej strony – dzieci dwujęzyczne szybciej rozwijają zdolności abstrakcyjne i logiczne, co w dłuższej perspektywie bardzo pomaga w nauce matematyki.
Klucz to wsparcie – nie tylko językowe, ale też emocjonalne. Dziecko musi wiedzieć, że może popełniać błędy, zadawać pytania i uczyć się we własnym tempie.
Podsumowanie
Dwujęzyczność nie jest przeszkodą w nauce matematyki – ale może być wyzwaniem, jeśli dziecko nie rozumie języka poleceń, pojęć i treści zadań.
Dlatego warto od najmłodszych lat wspierać dziecko w obu językach: budować słownictwo, łączyć liczby z codziennością i pokazywać, że matematyka to nie tylko cyferki – ale sposób myślenia i rozumienia świata.
Masz wątpliwości, czy Twoje dziecko rozwija się prawidłowo? A może zauważasz, że zna liczby, ale nie radzi sobie z zadaniami?
Porozmawiaj z logopedą online – pomożemy sprawdzić, czy trudności wynikają z języka, czy wymagają szerszego wsparcia.
